اکتیو آلومینا (Activated Alumina) یا آلومینای فعال

اکتیو آلومینا یا آلومینای فعال به انگلیسی (Activated Alumina) از دی‌هیدروکسیله شدن آلومینیوم هیدروکسید Al(OH)₃ بدست می‌آید. بدین طریق ماده‌ای با تخلخل بسیار بالا تولید خواهد شد. ماده تشکیل شده میتواند دارای سطح تماسی بیش از ۲۰۰ متر مربع به ازای هر گرم از آن باشد. این ترکیب به عنوان جاذب رطوبت (دسیکانت)، فیلتر فلوئور، آرسنیک و سلنیم در آب آشامیدنی مورد استفاده قرار میگیرد. این ترکیب شامل مقادیر بالایی اکسید آلومینیوم یا آلومینا [Al₂O₃] میباشد. به دلیل حفره‌های تونل شکل بسیاری که این ماده دارد، دارای نسبت سطح تماس به وزن بسیار بالایی میباشد.

کاربردهای اکتیو آلومینا

از کاربردهای اکتیو آلومینا یا آلومینای فعال میتوان به کاربرد آن در محیط زیست، پزشکی و پتروشیمی اشاره کرد. در ادامه به برخی از کاربردهای این ماده اشاره خواهیم کرد:

۱- استفاده از آلومینای فعال به عنوان کاتالیست

از این ماده به عنوان کاتالیست در فرایندهای تولید پلی اتیلن و تولید هیدروژن پراکسید استفاده می‌شود. همچنین از این ماده برای حذف سولفور از جریانات موجود در فرایند کلاوس استفاده می‌شود.

مطلب پیشنهادی: مشاهده انواع کاتالیست‌ها

۲- جاذب رطوبت

از این ماده به عنوان جاذب رطوبت نیز استفاده می‌شود. رطوبت موجود در هوا توسط اکتیو آلومینا جذب می‌شود و بدین ترتیب هوای موجود به اصطلاح خشک میگردد. علاوه بر این ماده، جاذب‌های رطوبت دیگری نظیر سیلیکاژل و مولکولارسیو نیز وجود دارند که بسته به میزان رطوبت یا میزان خشک شدن باید جاذب مناسب را انتخاب نمود. در مقابل فرایند جذب رطوبت توسط این جاذب، فرایند دفع یا به اصطلاح احیای جاذب نیز وجود دارد. برای احیای این ماده میتوان آن را در تماس با دمای حدود ۲۸۰ درجه سانتی‌گراد قرار داد.

۳– جاذب فلوئور

از آلومینای فعال برای حذف فلوئور در آب‌های آشامیدنی نیز استفاده می‌شود. فلوئور موجود در آب سبب بیماری‌های استخوانی و موجب کاهش هوش کودکان نیز خواهد شد.

از دیگر کاربردهای اکتیو آلومینا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده در تکنولوژی PSA یا دیگر دستگاه‌های خشک کن
• خشک کردن بسیاری از مایعات آلی و رساندن رطوبت آنها به کمتر از ۱۰ppm
• حذف عناصری نظیر فلوئور، کلر، آرسنیک و کادمیم
• حذف ترکیباتی نظیر TBC (۴-ترت-بوتیل‌کته‌کول)، کربنیل سولفید و هیدروژن دی سولفید
  
• حذف رطوبت موجود در صنایع غذایی و دارویی
• خشک کردن بسیاری از گازها نظیر هوا، آمونیاک، کربن دی اکسید و …
• خشک کردن مایعاتی نظیر بنزن، اتیل استات و …

مشخصات فیزیکی اکتیو آلومینا

آلومینای فعال در سایزهای مختلفی موجود میباشد که پر استفاده‌ترین سایز آن ۵-۳ میلیمتر میباشد. از سایز ۸-۵ میلیمتر اغلب به عنوان پیش بستر برای خشک کن‌های بسیار بزرگ یا به عنوان پیش بستر در بسترهای جاذب رطوبت توسط سیلیکاژل استفاده میشود. همچنین این ماده در گریدهای مختلف مصرفی نیز تقسیم بندی می‌شود. در زیر به مشخصات فنی اکتیو آلومینا اشاره شده است.

ممکن است بعضا آلومینای فعال را به رنگ بنفش یا زرد مشاهده کنید. اکتیو آلومینای بنفش رنگ در واقع مخلوطی از آلومینا و پتاسیم پرمنگنات میباشد. همچنین محصول زرد رنگ آن ترکیبی از آلومینا و زئولیت (مولکولارسیو) میباشد. در زیر شکل این دو گرید را مشاهده خواهید کرد. ترکیب آلومینا با این مواد به بهبود جذب آن کمک خواهد کرد.