اسید فرمیک

اسید فرمیک به انگلیسی (Formic Acid) ساده‌ترین گروه کربوکسیلیک اسیـد است و یکی از مواد شیمیایی مهم برای سنتر شیمیایی است. از کاربردهای اسید فرمیک میتوان به استفاده از آن در صنایع کشاورزی، صنایع نساجی،  چرم سازی، لاستیک سازی و غیره اشاره کرد. درصد خلوص، مقدار pH و مقادیر ناخالصی‌ها از پارامترهای مهمی است که باید در مشخصات فنی اسید فرمیــــک ذکر کنیم.

 آشنایی با اسید فرمیک

همانطوری که گفتیم، این اسید که با نام‌های جوهر مورچه و متانوئیک اسیــد شناخته می‌شود، یکی از مواد شیمیایی مهم برای سنتر سایر مواد شیمیایی است. فرمول شیمیایی این ترکیب HCOOH است. این ترکیب هم به صورت طبیعی و هم به صورت سنتزی (شیمیایی) تولید می‌شود که در ادامه این مقاله به جزئیات هر دو روش اشاره می‌کنیم. این ترکیب همانند ماده شیمیایی اورتو دی کلرو بنزن (ODCB) و لیتیوم بروماید مایع بوده و بی رنگ است. همچنین این اسید ضعیف به هر نسبتی در آب حل شده و به عبارتی امتزاج پذیر است. برخی از خصوصیات فیزیکی این ترکیب را در جدول زیر آوردیم.

WP Data Tables

آیا اسید فرمیــک سمی است؟

اسید فرمیـــک کمی سمی است و باید از تماس آن با چشم و پوست اجتناب کرد. همچنین این ترکیب جزو دسته ترکیب­های قابل اشتعال به حساب می‌آید. اما احتراق در دمای معمولی رخ نداده و نیازمند یک منبع حرارتی مستقیم است. در نتیجه بایستی آن را به دور از منابع حرارتی مستقیم با دمای بالا، حتی نور خورشید، نگهداری کرد. استفاده از تهویه‌های مناسب در انبار از الزامات انبارداری این ماده شیمیایی است.

پرکاربردترین درصد خلوص اسید فرمیــــک؟

برکاربردترین درصد خلوص این ترکیب شیمیایی، اسید فرمیک ۸۵ درصد است.

اسید فرمیک قوی است یا ضعیف؟

همانطوری که در ابتدای این مقاله نیز اشاره شده اسید فرمیـــــک ساده ترین گروه کربوکسیلیک اسید است. به عبارتی جزو دسته ترکیبات شیمیایی آلی به حساب می‌آید. اسیدهای شیمیایی آلی جزو دسته اسیدهای ضعیف به شمار می‌آیند. 

کاربردهای اسید فرمیک

استفاده از اسید فرمیک در صنایع نساجی و دباغی از مهمترین کاربردهای این ترکیب شیمیایی است. همچنین از اسید فرمیک در زنبورداری نیز استفاده می­شود. از دیگر کاربردهای اسید فرمیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• • صنایع نساجی و دباغی

• • تولید چرم و چرم سازی

• • رنگرزی و تولید پوشاک

• • استفاده در صنایع آرایشی و بهداشتی

• • استفاده در صنایع غذایی به عنوان نگهدارنده

• • کشتن آفات، قارچ و کنه به خصوص در زنبورداری

• • استفاده در تولید لاستیک طبیعی یا کائوچو

• • فراوری سایر مواد شیمیایی نظیر ایزوبوتانول

• • استفاده در پیل های سوختی و تولید بایومس

بایستی این موضوع را ذکر کنیم که اگرچه کاربردهای اسید فرمیـــــک بسیار زیاد است اما نمیتوان به عنوان مثال از اسید فرمیک ۸۵ درصد به طور مستقیم در سایر موارد نیز استفاده کرد. به عنوان مثال استفاده از اسید فرمیـــک ۸۵ درصد در زنبورداری توصیه نمیشود و منجر به آسیب به کندو خواهد شد. معمولا از اسید فرمیـــک ۶۵ درصد در زنبورداری استفاده می‌شود.

مشخصات فنی اسید فرمیک ۸۵ درصد

همانطوری که گفتیم درصد خلوص، مقدار pH و مقادیر ناخالصی‌ها از پارامترهای مهمی است که باید در مشخصات فنی اسید فرمیـــک ذکر کنیم.

درصد خلوص: مقدار اسید فرمیـــــک موجود در محلول را نشان می­دهد. به عنوان مثل اسید فرمیک ۸۵ درصد، از ۸۵۰ سی سی اسید فرمیــــک ۱۰۰ درصد به علاوه ۱۵۰ میلی‌لیتر آب مقطر تشکیل شده است. در صنعت معمولا از اسید فرمیـــــک با درصد خلوص ۸۵ الی ۱۰۰ درصد استفاده می­شود. انتخاب درصد خلوص مناسب به شرایط دمایی فرایند بستگی دارد.

مقدار pH: بسته به درصد خلوص اسید فرمیـــــــک در بازه‌ی ۲ الی ۳ میباشد. همانطوری که میدانید هرچه pKa یک محلول پایینتر باشد، آن محلول اسید قوی‌تری است. همانطوری که گفته شد اسید فرمیـــــک نیز جزو دسته اسیدهای ضعیف به شمار می‌آید.

در جدول زیر مشخصات فنی اسید فرمیک ۸۵ درصد را آوردیم. برای سفارش اسید فرمیـــک میتوانید با کارشناسان واحد فروش شرکت تماس حاصل نمایید.

روش های تولید اسید فرمیک

اسید فرمیــــــک را میتوان هم از روش طبیعی و هم شیمیایی تولید کرد که در ادامه توضیح مختصری در رابطه با این روش‌ها میدهیم:

روش طبیعی

در طبیعت، اسید فرمیـــــک در اکثر مورچه‌ها، در برخی از زنبورها و کرم شب پره یافت می‌شود. این جانوران در زمان شکار یا دفاع از لانه خود این اسید را اسپری می‌کنند. علاوه بر آن، این اسید در بسیاری از میوه‌ها مانند آناناس، سیب و کیوی در حد ناچیزی یافت می‌شود.

روش شیمیایی

در صنعت، تولید اسید فرمیـــــک طی دو مرحله صورت میگیرد.

مرحله اول-تولید سدیم متوکسید)

ابتدا متانول و کربن مونوکسید در حضور باز قوی (مانند سدیم متوکسید) باهم ترکیب شده و متیل فرمات (HCOOCH3) تشکیل می‌شود. این واکنش تحت شرایط دمایی ۸۰ درجه سلسیوس و فشاری ۴۰ اتمسفر انجام می‌شود.

CH₃OH + CO → HCO₂CH₃

مرحله دوم-تولید اسید فرمیــــک)

سپس متیل فرمات به واسطه واکنش با آب هیدرولیز شده و اسید فرمیـــــک و متیل الکل به وجود می‌آید.

HCO₂CH₃ + H₂O → HCOOH + CH₃OH

بزرگترین تولیدکنندگان اسید فرمیک

شرکت BASF، شرکت Eastman و شرکت Fecheng از بزرگترین تولیدکنندگان اسید فرمیک در جهان هستند. اسید فرمیـــــک ۱۰۰ درصد مرک آلمان نیز از برندهای معروف این ترکیب شیمیایی به حساب می‌آید.

خرید اسید فرمیک

جهت خرید و استعلام قیمت اسید فرمیک، میتوانید با کارشناسان فروش ما تماس حاصل نمایید.