همانطوری که در مقاله لیتیوم بروماید نیز گفته شد، یکی از پارامترهای مهم در مشخصات فنی ماده شیمیایی لیتیوم بروماید، ضدخوردگی (Corrosion Inhibitor) است. بسته به نوع چیلر و مکان استفاده از آن از ضدخوردگیهای مختلفی نظیر لیتیوم بروماید پایه مولیبدات و لیتیوم بروماید پایه کرومات استفاده میشود که در ادامه به آن اشاره کرده و در انتها انواع آنها را باهم مقایسه میکنیم. در ابتدا باید بدانیم چرا باید از ترکیبات ضدخوردگی در محلول لیتیوم بروماید استفاده کنیم.
چرا باید از ضدخوردگی در محلول لیتیوم بروماید استفاده کنیم؟
استفاده از لیتیوم بروماید بدون ماده ضدخوردگی در چیلرهای جذبی باعث خراب شدن چیلر، خوردگی اجزای آن و در نتیجه افت عملکرد و راندمان آن میشود. خورندگی لیتیوم بروماید حتی با مقادیر کم در دماهای بالا بسیار شدید بوده و بسیار واکنشپذیر با فلزات است. در واقع با اضافه کردن ضدخوردگی به محلول لیتیوم بروماید یک لایه فیلم اکسیدی پایدار در همان ابتدای فرایند روی اجزای چیلر ایجاد شده و از آن در برابر خوردگی محافظت میکند. استفاده از ضدخوردگی سبب افزایش طول عمر چیلر و کاهش هزینههای مربوط به تعمیر و نگهداری آن میشود. در ادامه بهترین و پرمصرفترین ضدخوردگیهای مورد استفاده در صنعت را بررسی میکنیم.
پرمصرفترین ضدخوردگیهای مورد استفاده در محلول لیتیوم بروماید
لیتیوم مولیبدات، لیتیوم کرومات و لیتیوم نیترات از پرمصرفترین ضدخوردگیهای مورد استفاده در محلول لیتیوم بروماید است. در ادامه با هریک از آنها به طور مختصر آشنا میشویم.
لیتیوم بروماید پایه کرومات
یکی از ترکیبات شیمیایی که برای ضدخوردگی در محلول شیمیایی لیتیم بروماید استفاده میشود، لیتیوم کرومات (Li2CrO4) است. این ترکیب به صورت جامد یا مایع زرد رنگ موجود است. پس از افزودن مقدار کمی از این ترکیب (در حدود ppm) به محلول مورد نظر، محلولی به رنگ زرد شفاف بدست میاید که به آن به اصطلاح لیتیوم بروماید پایه کرومات گفته میشود.
معایب استفاده از لیتیوم بروماید پایه کرومات
لیتیوم کرومات اگرچه یکی از ضدخوردگیهای موثر بود، اما به دلیل گران بودن و البته سمی بودن برای محیط زیست دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرد. به همین جهت تقریبا با شروع قرن بیستم میلادی، بجای آن از لیتیوم مولیبدات به عنوان ماده ضدخوردگی در لیتیوم بروماید چیلرهای جذبی استفاده میشود. در برخی از کشورها نظیر ژاپن و کره استفاده از این ضدخوردگی ممنوع اعلام شده است.
لیتیوم بروماید پایه مولیبدات
یکی دیگر از ترکیبات شیمیایی که برای ضدخوردگی استفاده میشود، لیتیوم مولیبدات (Li2MoO4) است. پس از افزودن مقدار کمی از این ترکیب (در حدود ppm) به محلول مورد نظر، محلولی تقریبا شفاف و بیرنگ بدست میاید که به اصطلاح به آن لیتیوم بروماید پایه مولیبدات گفته میشود. لیتیوم مولیبدات همانند ماده شیمیایی پتاسیم کربنات، پلی وینیل الکل جامدی بیرنگ، حلال در آب و دانسیته بالا میباشد. این ترکیب برخلاف لیتیوم کرومات، جزو ترکیبات خطرناک به حساب نمیآید. همچنین این ترکیب حتی از خوردگیهای منفذدار نیز جلوگیری خواهد کرد. عمده کاربرد لیتیوم مولیبدات استفاده از به عنوان ضدخوردگی در محلول لیتیوم بروماید برای استفاده در چیلرهای جذبی میباشد.
لیتیوم بروماید پایه نیترات
یکی دیگر از ترکیبات شیمیایی که برای ضدخوردگی استفاده میشود، لیتیوم نیترات (Li2NO3) است. پس از افزودن مقدار کمی از این ترکیب (در حدود ppm) به محلول مورد نظر، محلولی تقریبا شفاف متمایل به زرد کمرنگ بدست میاید که به اصطلاح به آن لیتیوم بروماید پایه نیترات گفته میشود. بعضا در برخی منابع گزارش شده است که لیتیوم نیترات جزو ترکیبات سمی به حساب میآید.
بهترین اینهیبیتور (ضدخوردگی) محلول لیتیوم بروماید
طبق تحقیقات صورت گرفته، ثابت شده است که لیتیوم مولیبدات بهترین اینهیبیتور (ضدخوردگی) محلول لیتیوم بروماید برای استفاده در چیلرهای جذبی، به دلایل سمی نبودن، ارزان تر بودن و نداشتن مخاطرات زیستی میباشد. لیتیوم بروماید پایه مولیبدات نسبت به سایر ضدخوردگیها نظیر لیتیوم کرومات و لیتیوم نیترات دارای عملکرد بهتری است. در نتیجه اولویت اکثر مهندسان و تولیدکنندگان استفاده از لیتیوم بروماید پایه مولیبدات میباشد.